Voor de werken die ik in Galerie Getekend toon, heb ik mijn lichaam vastgelegd in actie. In sommige werken ben ik prominent aanwezig. Ik fotografeerde mezelf in een beweging die ik heel vaak herhaalde om het juiste beeld en de gewenste intensiteit te verkrijgen. In andere werken lig ik stil en verstopt in mijn omgeving. Ik verdwijn er haast in. Aan de actie en aan de registratie daarvan ligt een proces vooraf waaruit de beweging voortkomt. Dat proces is persoonlijk en verweven met mijn leven en met mezelf.
Voor de tentoonstelling selecteerde ik werk op papier en maakte ik een aantal nieuwe werken voor op de bijna zwarte muren van de galerie. Al het getoonde werk is gemaakt met grafiet, in potlood- of in poedervorm. Grafiet is het materiaal waarmee ik de afgelopen tien jaar hoofdzakelijk werk. De foto’s dienen als basis, als beeldherinneringen aan de actie. De camera legt me vast vanuit het perspectief van een ander, met een blik van buitenaf. In grafiet bouw ik het beeld op van binnenuit. De intens beleefde ervaring en de daarmee gepaarde emoties verwerk ik in het grafiet. Dat betekent niet dat ik me tijdens het werken laat leiden door mijn emoties. Ik werk procesmatig, geconcentreerd, vaak met een streng grid en vaak maanden aan een werk.
Ik zet mijn lichaam in als object dat ik in een bepaalde beweging, houding en vorm kan vastleggen. Een object met een buitenkant die een ander en ikzelf zie(t). Het is ook mijn lichaam waarmee ik een beweging, houding, vorm en mijn omgeving ervaar. Waarmee ik in de wereld sta. Een wereld en een lichaam waarmee ik me moet verhouden, waarin ik aanwezig wil zijn of juist helemaal niet.
Femke Gerestein
Middelburg, februari 2022
Middelburg, februari 2022
Mijn werk wordt mede mogelijk gemaakt door het Mondriaan Fonds
photos Petra van der Tuin
PERS / (DUTCH) PRESS
TEKENEND VOOR FEMKE GERESTEIN
Marije Bouman
5 april 2022
5 april 2022
Bij Femke Gerestein (1982) is het tekenen een rituele aangelegenheid. Het complete lichaam wordt als teken- en/of studiemateriaal ingezet. Het lijkt een middel te zijn om tot een mystieke ervaring te komen, lijfelijk en intuïtief. Tegelijk is er een sterk analytische kant in haar die het gevoel, het lichaam en haar omgeving observeert en in beeld tracht om te zetten. Wanneer zij in uitvoerige details treedt, waarvoor je wel haast een meditatieve staat moet bereiken, komt automatisch ook de rust en concentratie in haar werk. Losse grootse gebaren wisselt zij af met minutieus fijn getekende voorstellingen. Daarbij gebruikt zij altijd grafietpotlood of –poeder.
Haar werkvlak is met regelmaat uitzonderlijk groot. Gerestein houdt van kunstenaarsresidenties waar zij in lange afzondering kan werken. Zij zijn bij uitstek geschikt om tot een verdieping en hoge concentratie van het werk te komen. Tijdens haar residentie in het Pompgemaal nabij Den Helder in 2018 registreerde zij haar eigen valbewegingen door middel van de zelfontspanner van haar fototoestel. Zij maakte deze actiefoto’s in de ruimte van het gemaal en in het gras daarbuiten. Er kwamen tekeningen uit voort waarbij haar lichaam in actie essentieel is, geheel met grafietpoeder overdekt en met een beschermingsmasker op tegen het stuivende grafiet dat giftig is.
Door verschillende bewegingen van vallen, rollen en opstaan laat haar lichaam afdrukken achter op grote vellen papier. Van de foto’s van de vallende bewegingen maakte ze sjablonen om deze vervolgens met grafietpoeder te bewerken. Ze verschuift het sjabloon meerdere malen waardoor spiergroepen in het lichaam en beweging gesuggereerd worden. Het beschermingsmasker blijft in het uiteindelijke beeld meedoen, zij wil nooit herkenbaar in beeld komen.
Opvallend is dat de springbeweging de meest losse tekeningen oplevert; het moment van nog gewichtloos zijn. Speciaal voor de expositie bij Galerie Getekend maakte zij deze donkere manshoge tekeningen waarbij de achtergrond met grafietpoeder er losjes in is gewreven. De figuur is in een kort moment zonder gewicht maar lijkt zich ook onder de grond te bevinden wat sterk met elkaar in tegenspraak is. Daar is zij een meester in.
Er is iets existentialistisch in alle werken die bij Galerie Getekend en op de website van Femke Gerestein te zien zijn. De springende, vallende of liggende figuur strijdt om in harmonie te komen met zichzelf en de omgeving. De titel van de tentoonstelling ‘Up, down en below’ is daarin veelzeggend.
bron: galeriegetekend.nl
HET VALLEN EN OPSTAAN VAN FEMKE GERESTEIN
Jurjen K. van der Hoek
15 april 2022
15 april 2022
Is het springen, is het vallen, zweven. Het is los van de grond. Een bevroren moment van nergens te zijn. Tussen hemel en aarde. In de springbeweging ligt het genot van het gewichtloos zijn. Volledig vrij. Onafhankelijk. In die ene tel. Uit jezelf kun je geen vogel zijn en verdwijnen achter de horizon. Want na de sprong, het opwaarts bewegen, trekt de aarde weer, de zwaartekracht. Laat voor even het lichaam gaan en neemt het daarna weer over. Het lichaam geeft zich over. Over aan het moment van los zijn om daarna opnieuw gebonden te worden. De extase van de transitie. Van afhankelijk naar vrij en terug. Het lijf wordt dan opgenomen door de omgeving, is er onderdeel van. Omdat het zich wil verschuilen. Los van alles maar er toch onderdeel van zijn. Niet gezien worden maar er wel zijn.
Die beleving ondervind ik in de tentoonstelling van Femke Gerestein bij Galerie Getekend. De rondgang is een innerlijke ervaring, spirituele beleving van de realiteit. Maar weet ik wat ik zie. Beschouw ik de juiste sfeer. Het is eerder het gevoel dat bij de waarneming aansluit, één wordt met de werkelijkheid. Mijn gevoel. Het willen zijn boven machten en krachten, lichtzinnig, luchtig. Volledig los van alles. In denken en zijn. Dat kan in dit moment. Dat verstijfde moment. De geconserveerde tel. Het in gedachten zweven tussen de zwarte wanden van de galerie, van compositie naar compositie.
Up, down and below. Omhoog in het springen, los van de grond. Down is het zweven, maar de aarde roept. En bij below verschuilt het lichaam zich onder struiken, tussen stenen of bedekt zich met algen. Gerestein noemt haar tentoonstelling zo: op, neer en verscholen.
Om te tekenen gebruikt ze wel haar eigen lichaam als materiaal. Ze is haar eigen model. Dat eigen lichaam is het object. Maar ze maakt geen zelfportretten, want onherkenbaar blijft ze, een ding. De foto’s van haar onbedekte lichaam vormen wel de mallen voor inspiratie en sjablonen om te bewerken. Op de computer trekt ze een raster, welk raamwerk op papier wordt overgezet, zodat ze precies weet hoeveel grijswaarde een bepaald vakje moet hebben. Ze focust op de finesse van het detail. Het resultaat is na belijning een wirwar van karakters, krommingen en strepen die met elkaar de tekening vormen. Op korte afstand lijkt het een abstracte werkelijkheid, maar doe ik een paar stappen terug dan komt de waarheid tevoorschijn.
Voor het zweven, de down, bedekt ze haar lijf met grafietpoeder als kwast die het papier bevlekt. Ze laat zich vallen, rolt over het oppervlak en staat op. Die bewegingen worden vastgelegd op het papier en waar nodig nog verder uitgewerkt. Het geeft een extra dimensie, want de dynamiek van de actie heeft uitdrukking. Ze rolt in de atmosfeer, komt los van zichzelf. Het is een meditatieve zelfbeschouwing. Een contemplatieve emotie.
Voor deze galerie, de zwarte geverfde wanden daarvan, maakte ze speciaal menshoog werk. Ik zie haar daar springen, opgaan in de sfeer en in een drieluik vrij dansen. De beweging in de atmosfeer zet de dynamiek van dit werk kracht bij. Met de hand heeft ze als ondergrond grafiet op het papier aangebracht, daarover schaduwbeelden ofwel lijfafdrukken gezet.
Bij Galerie Getekend gaat het werk van Femke Gerestein ook om het begrip below. Wanneer ik voor dat werk sta lijkt het een landschap dat op detail is uitgewerkt. Iedere steen, elk blad is breedvoerig afgebeeld. Elke kiezel en iedere nerf kan ik met de blik aanraken. Dit vergt uiterste concentratie om weer te geven en diepe aandacht om waar te nemen. Kom ik nader, verlies het grote geheel uit het oog raak ik gefascineerd door het detail. Dan komt er opeens een voet uit de chaos tevoorschijn. En een hand. Ik ontwaar de vorm van een lichaam. Daar ligt een mens in de branding, onder de vegetatie. Gerestein verdwijnt in haar werk, gaat op in de omgeving. Maar lost niet helemaal op, er blijft een handreiking, een voetspoor. Ze verstopt zich en ik tel tot tien. Beleef eerst de omgeving om daarna het lichaam daarin te ontdekken. Haar werk is een spel van vallen en opstaan. Voor zichzelf om de afdruk vast te leggen, de voetafdruk in de kunst te zetten. Voor mij om een mystieke ervaring te beleven bij haar analytische observatie. Zo snijdt het mes aan twee kanten.
Up, down and below. Tekenwerk, grafiet op papier, van Femke Gerestein bij Galerie Getekend, Stationsstraat 6 in Heerenveen. Tot en met 1 mei 2022.
Covered (seaweed), graphite on paper, 122 x 75 cm, 2021